การผสมผสานดนตรีทั้งสองแนวคือ แนวเพลงลูกทุ่ง และ หมอลำ เข้าด้วยกันในช่วงทศวรรษ พ.ศ. 2510 ได้เปิดเส้นทางสู่ดวงดาวให้กับนักร้องมากมาย เช่น “ศักดิ์สยาม เพชรชมภู” นักร้องชาวมหาสารคาม “ดาว บ้านดอน” นักร้องชาวยโสธร และ “ศรชัย เมฆวิเชียร” นักร้องชาวนครราชสีมา

แต่กระแสวัฒนธรรมอีสานก็เริ่มฟื้นคืนอย่างจริงจัง จนกระทั่งในยุคทศวรรษ พ.ศ. 2520 นักร้องลูกอีสานได้หลั่งไหลเข้าสู่อุตสาหกรรมลูกทุ่งจำนวนมาก นักร้องที่เป็นที่รู้จักในยุคนี้ เช่น “สรเพชร ภิญโญ” และนักร้องคู่ขวัญ “น้องนุช ดวงชีวัน”

ยังมีนักร้องลูกอีสานมากความสามารถคนอื่นๆ ในเดียวกันยุคนี้ ได้แก่ “เฉลิมพล มาลาคำ” จากสุรินทร์ “พิมพา พรศิริ” จากชัยภูมิ “ทองมี มาลัย” จากยโสธร เจ้าของบทเพลงดัง “ชมรมแท็กซี่” เนื้อหาบทเพลงบอกเล่าชีวิตคนขับรถแท็กซี่ชาวอีสานในกรุงเทพฯ นักร้องคนอื่นๆ ที่มีชื่อเสียงคนอื่นๆ คือ “ขวัญชัย เพชรร้อยเอ็ด” จากร้อยเอ็ด “อรอุมา สิงห์ศิริ” และ “เย็นจิตร พรเทวี” จากขอนแก่น และอีกคนที่สำคัญ “หงษ์ทอง ดาวอุดร” จากอุดรธานี

นักร้องลูกทุ่งจากอีสานในยุคนี้ ต่างเรียนรู้และได้รับการอบรมการร้องเพลงจากครูเพลงคนอีสานรุ่นเก่า อย่าง “สุรินทร์ ภาคศิริ” “สุมทุม ไผ่ริมบึง” และ “ดอย อินทนนท์” ซึ่งเป็นชาวส่วยหรือชาวกูยจากจังหวัดสุรินทร์

“ดอย อินทนนท์” ถือว่าเป็นครูเพลงคนสำคัญ ที่ช่วยสร้างเส้นทางอาชีพนักร้องให้กับ “ศรชัย เมฆวิเชียร” นักร้องดาวรุ่งในยุคนั้น และ “หงษ์ทอง ดาวอุดร” ด้วยการผสมเอาเครื่องดนตรีไฟฟ้ามาเรียบเรียงใช้กับเพลงหมอลำและลูกทุ่ง

ด้วยความสามารถของครูเพลงรุ่นเก่าเหล่านี้ ล้วนเป็นแรงผลักดันให้ นักร้อง นักดนตรีจากอีสาน เดินทางเข้าสู่อุตสาหกรรมเพลงลูกทุ่งมากขึ้นเรื่อยๆ พอถึงยุคที่ “สุพรรณ ชื่นชม” เขียนเพลงฮิตตลอดกาลอย่าง “โบว์รักสีดำ” ให้กับ “ศิริพร อำไพพงษ์” ครูเพลงจากภาคอีสาน ก็ได้กลายเป็นผู้นำวงการนักเขียนเพลงของวงการอุตสาหกรรมเพลง และมีการปลุกปั้นนักร้อง นักดนตรี จากภูมิภาคนี้ขึ้นมาอย่างมากมาย

สุพรรณ ชื่นชม

นายสุพรรณ ชื่นชม เกิดเมื่อวันจันทร์ที่ 1 เดือนมิถุนายน พุทธศักราช 2495 หมู่บ้านหนองฮาบแห่ ตำบลลุมพุก อำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร สำเร็จการศึกษาระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น เมื่อปีพุทธศักราช 2507

นายสุพรรณ ชื่นชม เป็นเกษตรกร และนักประพันธ์กลอนลำ เคยได้รับเลือกตั้งให้ตำแหน่ง "ผู้ใหญ่บ้าน" หมู่บ้านหนองฮาบแห่ ได้ฝึกแต่งกลอนลำตั้งแต่ปี 2513 จนมีความเชี่ยวชาญและมีความรู้ความสามารถในการคิดค้นกลอนลำต่างๆ เช่น ทำนองอุบล ขอนแก่น กาฬสินธุ์ หรือลำภูไท จนเกิดความแตกฉาน จนกล่าวได้ว่า เป็นผู้ประพันธ์กลอนลำอมตะให้กับศิลปินอีสานหลายผลงาน รวมทั้งเป็นผู้ขัดเกลากลอนลำ และให้คำปรึกษาแก่ คำเกิ่ง ทองจันทร์

ที่สร้างชื่อเสียงเป็นพิเศษ อาทิ กลอนลำเพลินชุด “บักสองซาว” ให้ หมอลำทองมี มาลัย นำมาขับร้องจนประสบผลสำเร็จ และมีชื่อเสียงโด่งดัง แล้วตามมาด้วยชุด “ชมรมแท็กซี่” และชุดอื่นๆ ต่อมา

สร้างชื่อให้ราชินีหมอลําแห่งเมืองร้อยเอ็ด พิมพ์ใจ เพชรพลาญชัย ชุด “สายตาพิฆาต” ประพันธ์กลอนลำทำนองขอนแก่นให้กับ สุบิน นิลวรรณ ในชุด “เมาหนักเพราะรักติ๋ม” เขียนกลอนลำเดิน ลำซิ่ง ให้กับ หมอลำประสาน เวียงสิมา ในกลอน “เมาอุตลุด” จนศิลปินเหล่านั้น ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก รวมไปถึงแต่งกลอนลําซิ่งให้กลับ รจนา สารคาม เป็นต้น

ผลงานที่สร้างชื่อเสียงอีกผลงานหนึ่งที่รู้จักโดยทั่วไป คือกลอนลำ “โบว์รักสีดำ” ที่ขับร้องโดย ศิริพร อำไพพงษ์ เช่นเดียวกับที่แต่งกลอนลำให้กับ รจนา สารคาม ในชุด “เมียผู้ใหญ่บ้าน” จนได้รับความนิยมเป็นอย่างยิ่ง ในปัจจุบันเป็นเจ้าของวงดนตรีหมอลำชื่อ วีรพล ชื่นชม กล่าวได้ว่าเป็นผู้อยู่เบื้องหลังคนสำคัญของศิลปินหมอลำ ที่ประสบความสำเร็จในปัจจุบัน

ทั้งยังให้ความร่วมมือกับหน่วยงานราชการต่างๆ ของจังหวัดยโสธร ในการแต่ง "กลอนลำต่อต้านยาเสพติด" ทั้งยังทำงานเพื่อชุมชน โดยการเข้ารับตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านนองฮาบแห่ กล่าวได้ว่า เป็นผู้มีผลงานที่มีคุณค่า สร้างศิลปินที่มีชื่อเสียง และสร้างคุณประโยชน์ให้กับบ้านเกิดมาจนถึงปัจจุบัน

นายสุพรรณ ชื่นชม จึงได้รับการเชิดชูเกียรติให้เป็น "ศิลปินมรดกอีสาน สาขาวรรณศิลป์" ประเภทประพันธ์กลอนลำ ประจำปีพุทธศักราช 2552 จาก มหาวิทยาลัยขอนแก่น

 สุพรรณ ชื่นชม : ฐานข้อมูลศิลปินมรดกอีสาน

ในบรรดา "ศิลปะพื้นบ้านอีสาน" ที่ว่าด้วยความบันเทิง "หมอลำ" เป็นสิ่งที่เรียกได้ว่าอัตลักษณ์หนึ่งของอีสาน หมอลำก็มีหลายแขนง เช่น ลำกลอน ลำเพลิน ลำเรื่องต่อกลอน ลำซิ่ง ฯลฯ บรรดาหมอลำที่เลื่องชื่อจนเป็นระดับตำนานในแต่ละแขนงนั้นมีอยู่ไม่กี่คน หากพูดถึงลำกลอนก็ต้องยกให้ หมอลำเคน ดาเหลา หรือหมอลำถูทา ทองมาก จันทะลือ ที่ต่างก็เป็นศิลปินแห่งชาติ ถ้าประเภทลำเรื่องต่อกลอนก็ต้องยกให้คู่นี้ หมอลำทองคำ เพ็งดี กับ หมอลำฉวีวรรณ ดำเนิน ซึ่งเป็นคู่พระคู่นางแห่งคณะหมอลำรังสิมันต์

แต่ถ้าเป็น ลำเพลิน ถ้าถามแฟนๆ ชาวอีสานก็ต้องยกให้ ทองมี มาลัย หมอลำเพลินผู้ยิ่งใหญ่แห่งบ้านหนองเลิง อำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร ผู้ทำให้ตู้เพลงในร้านอาหาร และปั๊มน้ำมัน ปั๊มแก๊ส ส่งเสียงลำเพลินชุดบักสองซาว และชมรมแท็กซี่ กระหึ่มเมือง

ผู้สร้างตำนานลำเพลินให้โด่งดังคับกรุงเทพฯ ในกลอนลำชุด ชมรมแท็กซี่ ที่ดังสะเทือนไปทุกหย่อมหญ้า เป็นที่ชื่นชอบของมิตรหมอแคน แฟนหมอลำ ที่พอได้ยินเสียง "เดิน เดิน ชม เจอะชมรมแท็กซี่เจ้าเก่า ดื่มเหล้านั่งอยู่ในร้าน ภัตตาคาร ที่ขาประจำ..." เป็นต้องลุกขึ้นมาฟ้อน ใช่แล้วครับ ผู้ลำกลอนนี้คือ ทองมี มาลัย นั่นเอง

นายทองมี มาลัย

นายทองมี มาลัย ฉายา "ตำนานราชาลำเพลิน" ผู้ยิ่งใหญ่ในวงการหมอลำอีสานอีกคนหนึ่ง ถือกำเนิดเกิดเมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2487 ที่บ้านเลขที่ 2 หมู่ 9 บ้านหนองเลิง ตำบลดงแคนใหญ่ อำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร

เล่าเรียนระดับประถมศึกษาจาก โรงเรียนวัดบ้านหนองเลิง ในหมู่บ้าน จนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ที่บ้านมีอาชีพทำนาเป็นหลักก็ได้ช่วยทางบ้านทำนา แต่มีความสนใจในการร้องลำมากเป็นพิเศษ

ทองมี มาลัย เริ่มเข้าสู่วงการหมอลำตั้งแต่อายุ 14 ปี โดยหัดเรียนหมอลำกับครูผัน ศิลาลักษณ์ แห่งคณะหมอลำอีสานลำเพลิน ได้หันมาประกอบอาชีพหมอลำ โดยเป็นพระเอกหมอลำใน คณะอัศวินสองดาว (ในช่วงประมาณปี พ.ศ. 2510) โดยรับบทการแสดงเป็น "ขุนแผน" ในลำนิทานพื้นบ้านเรื่อง "ขุนช้าง ขุนแผน" มีชื่อเสียงจนชาวบ้านขนานนามว่า "ราชาลำเพลิน" จวบจนมีชื่อเสียงในละแวกนั้น จึงได้แยกตัวออกมาตั้งคณะหมอลำเป็นของตัวเอง ชื่อคณะ "ทองมีลำเพลิน"

ประมาณปี พ.ศ. 2513-2514 ทองมี มาลัย ขยับจากหมอลำบ้านนอกมาเป็นหมอลำอัดแผ่นเสียง โดยการชักนำของยอดนักสร้างแห่งยุค เทพบุตร สติรอดชมภู เจ้าของสำนักงานหมอลำชื่อดังแห่งจังหวัดมหาสารคาม ซึ่งใน พ.ศ. นั้นต้องยอมรับว่า "สำนักงานหมอลำเทพบุตร สติรอดชมภู" เป็นศูนย์รวมหมอลำและนักร้องอีสานที่ใหญ่ที่สุดในภาคอีสาน เพราะมีหมอลำและนักร้องดังในสังกัดมากมาย เช่น หมอลำทองคำ เพ็งดี ฉวีวรรณ ดำเนิน บานเย็น รากแก่น แห่งคณะรังสิมันต์ มีนักร้องดังของอีสานยุคนั้นอย่าง เทพพร เพชรอุบล ศักดิ์สยาม เพชรชมภู ฯลฯ ซึ่งก็ได้รับการสนับสนุนจากเทพบุตรทั้งสิ้น

ทองมี มาลัย มาบันทึกเสียงครั้งแรกกับห้างแผ่นเสียงทองคำ-เสียงสยาม ของเสี่ยเล้งซึ่งร่วมหุ้นกับเสี่ยงู้ สองมังกรพันลายแห่งย่านสะพานเหล็กบน โดยชุดแรกที่เผยแพร่สู่สาธารณชนคือ ลำเพลินเรื่อง "ขุนช้าง-ขุนแผน" และกลอนลำเพลินที่สร้างชื่อในระยะแรกคือ "ลำเพลินบอกข่าวชาวบ้าน" ที่แต่งโดย ครูสุพรรณ ชื่นชม

ผู้ประสานงานเรื่องการบันทึกแผ่นเสียง และงานแสดงหน้าเวทีในกรุงเทพฯ คือ ทิดโส สุดสะแนน (ครูสุรินทร์ ภาคสิริ) นักจัดรายการวิทยุ ซึ่งตอนหลังทิดโสได้นำ ทองมี มาลัย มาบันทึกแผ่นเสียงกับ ห้างกรุงไทย ของเสี่ยจุ่น โดยมีกลอนลำที่แฟนๆ รู้จักบ้างคือ ลำเพลินไอเลิฟยู ลำเพลินเชิญทอดกฐิน ฯลฯ

ระหว่างปี 2516-2520 เป็นยุคทองของเพลงลูกทุ่งอีสาน ที่มี ศักดิ์สยาม เพชรชมภู ดาว บ้านดอน อังคนางค์ คุณไชย และบานเย็น รากแก่น กำลังดังสุดขีดฮิตติดลมบน ทำให้หมอลำเพลินอย่าง ทองมี มาลัย ต้องถอยทัพกลับอีสานบ้านเกิด

ปี 2523 ลาศ เมืองอุบล นำเอา ทองมี มาลัย มาบันทึกเสียงอีกครั้งกับ ห้างเลปโส้ ของนายห้างวิศาล ซึ่งคราวนี้ได้นำกลอนเด็ดๆ หลายกลอน อาทิ บักสองซาว ชมรมแท็กซี่ มาสร้างชื่อเสียงแบบถล่มทลาย ทำให้ ทองมี มาลัย กลับมาสู่ความนิยมอีกครั้งจนได้ฉายาเป็น "เจ้าพ่อลำเพลิน" ตั้งแต่บัดนี้น

โดยเฉพาะ "ลำเพลินชมรมแท็กซี่" ก็โด่งดังเป็นพลุแตกไม่ว่าบ้านนอกในกรุง แม้แต่สถานีวิทยุในกรุงเทพฯ หรือเขตภาคกลางก็ยังนำมาเปิดกัน เรียกว่าตามตู้เพลง ห้องอาหาร ปั๊มน้ำมัน ที่รวมพลของเหล่าบรรดาคนขับแท็กซี่ทั่วกรุง ต้องได้ยินเพลงนี้กันไม่ขาดระยะ จนมีชุด ชมรมแม่ค้า ออกมาติดๆ ให้เหล่าแม่ค้าลาบ ส้มตำ และซุปหน่อไม้ ได้ร้องกันครื้นเครง จัดเป็นกลอนลำอมตะและมีวรรคทองที่ชาวแท็กซี่ (ไม่ว่าจะเกิดภาคใด) ก็จำกันได้ดี "เดินๆๆๆ ชม เจอะชมรมแท็กซี่เจ้าเก่า..." ในห้วงเวลาเดียวกันนั้นก็เป็นยุคเฟื่องฟูของลำเพลิน ที่มีหมอลำรุ่นใหม่อย่าง สมถิ่น เจริญชัย สนธยา กาฬสินธ์ และรุ่งโรจน์ เพชรธงชัย เป็นหัวแถวฝ่ายชาย ส่วนฝ่ายหญิงได้แก่ พิมพ์ใจ เพชรพลาญชัย ดวงเนตร วาสนา และยุพิน สายใจ

มันเป็นช่วงเวลาของลำเพลินประยุกต์ที่นำเอาเสียงของ "แซ็กโซโฟน" มาโซโล่แทนเสียงแคน และกระแสลำเพลินที่มาแรงเหลือเกิน จึงทำให้การปรับท่วงทำนองลำเป็น "ลำแพน" ที่มีหมอลำหนุ่มอย่าง "ทองมัย มาลี" ออกอัลบั้มมาแข่งกับ ทองมี มาลัย โดยเฉพาะก่อนที่จะเข้ามาถึงยุคลำเต้ยครองเมือง โดยกลอนเด็ด "สาวจันทร์กั้งโกบ" ของไอ้หนุ่มแขนซ้ายลายมังกร พรศักดิ์ ส่องแสง

ปี 2535 หลังจาก บริษัทนิธิทัศน์โปรโมชั่น ประสบความสำเร็จจากการนำ "บานเย็น รากแก่น" มาลำคู่กับ "ปฤศนา วงศ์ศิริ" (ก่อนจะมาเปลี่ยนเป็น ปริศนา ในภายหลัง) ก็หันไปปัดฝุ่นนำ ทองมี มาลัย มาร้องประกบคู่กับ ทองมัย มาลี พ่วงด้วย รุ่งโรจน์ เพชรธงชัย ซึ่งดูเหมือนว่าจะทำเพียงชุดเดียวก็ต้องเลิกรา เพราะบริษัทประสบปัญหาสภาพคล่องทางการเงิน

ช่วงปลายของ ทองมี มาลัย ก็ไม่ได้ทำคณะหมอลำอีกแล้ว แต่ยังเดินสายรับเชิญไปตามงานต่างๆ บ้าง มีการทำสัญญาบันทึกเสียงกับ ห้างเอ็มดีเทป ของเสี่ยฮั้ว ในชุด "เต้ยสาวซิ่งยีนส์ขาด" ดูเหมือนจะเป็นแนวการลำที่ทองมีไม่ถนัดนัก แต่ก็ทำตามกระแสที่ตลาดยังมีความต้องการอยู่

ศิลปินกินคน

ความดังของ ทองมี มาลัย นั้นดังจนได้ฉายาว่า "ศิลปินกินคน" ซึ่งมีการสัมภาษณ์ออกอากาศทางสถานีวิทยุในสมัยนั้น โด่งดังแค่ไหน เอ๊ะกินคนอย่างไร? เลยถอดบทสัมภาษณ์นั้นมาให้ได้อ่านกันพอสังเขปนะครับ

ผู้สัมภาษณ์ : กี่ศพแล้วครับ
ทองมี : ไม่เท่าไหร่ นับยังไม่ครบสิบหรอก
ผู้สัมภาษณ์ : เป็นไง อร่อยไหม?
ทองมี : แฮ่... แฮ่...
ผู้สัมภาษณ์ : หญิงหรือชาย
ทองมี : ไม่เลือก
ผู้สัมภาษณ์ : เด็กหรือผู้ใหญ่
ทองมี : ได้ทั้งนั้น
ผู้สัมภาษณ์ : ที่ไหน
ทองมี : ทั่วไป
ผู้สัมภาษณ์ : แม้แต่ในกรุงเทพฯ ?
ทองมี : ครับ แต่ที่กรุงเทพฯ ผมเพียงพยายาม ยังไม่ได้กินเข้าไป
ผู้สัมภาษณ์ : อ้าว... แล้วถิ่นไหนบ้างล่ะที่คุณกินเข้าไป
ทองมี : ก็มีที่ร้อยเอ็ด กาฬสินธุ์ มหาสารคาม และขอนแก่น
ผู้สัมภาษณ์ : เจ้าหน้าที่ที่นั่นเขาไม่เล่นงานคุณหรือ
ทองมี : ไม่หรอก เพราะมันไม่ผิดกฎหมาย
ผู้สัมภาษณ์ : ฮ้า...! พูดเป็นเล่นไป
ทองมี : อ้าว!... ไม่งั้นผมจะมาคุยอยู่กับคุณ๊ได้ไง
ผู้สัมภาษณ์ : แล้วญาติพี่น้องเขาล่ะ
ทองมี : เขาเต็มใจ
ผู้สัมภาษณ์ : เป็นไปไม่ได้?
ทองมี : อย่าว่าแต่ญาติพี่น้องเลย ตัวของเขาเองก็ยังเต็มใจที่จะให้กิน
ผู้สัมภาษณ์ : ที่ไม่เต็มใจล่ะ...
ทองมี : ไม่มี และผมไม่ยินดีที่จะกินพวกนั้นด้วย
ผู้สัมภาษณ์ : ทำไมน๊า เขาจึงปล่อยชีวิตเป็นผักเป็นปลาอย่างนั้น
ทองมี : ก็เพราะมันสุขนะซี
ผู้สัมภาษณ์ : สุข! ความตายเป็นสุข!
ทองมี : ใช่
ผู้สัมภาษณ์ : รู้ว่าจะไปตาย ไปเป็นเหยื่อคุณก็ยังสุข?
ทองมี : ใช่
ผู้สัมภาษณ์ : มีหรือในโลกนี้
ทองมี : คุณเคยฟังเพลง "จูบฉันแล้วจงตายเสีย" ไหม?
ผู้สัมภาษณ์ : นั่นมันเพลง ในชีวิตจริงของสัตว์โลกผู้หวงแหนชีวิตมีหรือ?
ทองมี : คุณเคยรู้เรื่อง นางพญาผึ้ง และผึ้งผสมพันธุ์ ไหม
ผู้สัมภาษณ์ : ทำไม
ทองมี : เมื่อนางพญาบินสู่ฟ้า ผึ้งผู้หมู่หนึ่งก็บินไล่หมายเผด็จศึก
ผู้สัมภาษณ์ : ก็มันสุขนี่
ทองมี : ทั้งๆ ที่รู้ตัวว่า ตัวผู้เข้มแข็งได้เผด็จสวาทนางพญาแล้วจะต้องตายไปตามกฎของมัน แต่ทำไม...
ผู้สัมภาษณ์ : อือม์....
ทองมี : ก็นั่นนะซิ
ผู้สัมภาษณ์ : คุณเป็นราชินีผึ้ง?
ทองมี : ก็เกือบอย่างนั้น
ผู้สัมภาษณ์ : งานของคุณ
ทองมี : ศิลปินพื้นบ้าน ที่มีแคนกับคณะและลูกคอที่พลิกกระดิกดิ้นได้หลายตลบ
ผู้สัมภาษณ์ : และนั่นคือโยงใยล่อเหยื่อของคุณ
ทองมี : แน่นอน
ผู้สัมภาษณ์ : กลอนลำของคุณเป็นสื่อ
ทองมี : ใช่
ผู้สัมภาษณ์ : เขาคงยื้อแย่งกันเพื่องานของคุณ
ทองมี : ก็ใช่อีก
ผู้สัมภาษณ์ : และเมื่อเขารู้ว่างานของคุณมีตาย เขาก็หน่ายหนี
ทองมี : อะไร! เขายิ่งทวีจำนวนอีกไม่ว่า
ผู้สัมภาษณ์ : มาทำไมให้โง่ เดี๋ยวก็เป็นเหยื่อคุณ
ทองมี : ก็บอกแล้วไงว่า ความสุขสนุกสนานอยู่ที่ไหน เขาไม่สนใจหรอกความตาย
ผู้สัมภาษณ์ : คุณมีให้มันอย่างพร้อมมูล
ทองมี : แน่นอน
ผู้สัมภาษณ์ : แล้วคุณอาศัยช่วงไหนฆ่าเขาล่ะ
ทองมี : ก็ตอนที่เขากำลังฟังกลอนลำของผมอยู่นั่นแหละ
ผู้สัมภาษณ์ : ยังไง
ทองมี : ผมก็เขย่าลูกคอให้เข้าไส้ ใส่เนื้อหาให้แสบซึ้งดึงอารมณ์เขาให้เริ่ด
ผู้สัมภาษณ์ : แล้วไง
ทองมี : คุณต้องเข้าใจพื้นฐานของคนทางอีสานประเทศเสียก่อน
ผู้สัมภาษณ์ : ทำไม
ทองมี : เขาจะปล่อยอารมณ์สุดขีด ด้วยการหวีดร้อง กระทืบเท้า เป่าปาก และกระโดโลดเต้นอย่างไม่ยั้งรั้งอารมณ์ให้หยุด เมื่อเขาสนุกสุขใจอยู่กับการละเล่น
ผู้สัมภาษณ์ : แล้วมันเกี่ยวอะไรกับงานเพลงของคุณ
ทองมี : อ้าว... ก็ตอนที่ผมเติมอารมณ์ระดมลูกเล่นลงไปนั่นนะ คุณไม่รู้อะไร
ผู้สัมภาษณ์ : คุณเลยใช้ช่วงเผลอเก็บเขามาเป็นเหยื่อ
ทองมี : บ้า... ผมจะได้เสวยตะรางหัวโตประไร
ผู้สัมภาษณ์ : อ้าว... แล้วเขาตายยังไง
ทองมี : เมื่อผมดึงอารมณ์โลดเล่นเผ่นโผนเขาก็เสร็จ
ผู้สัมภาษณ์ : หัวใจวาย
ทองมี : ไม่เพียงเท่านั้น เขาพรูกรูเกรียวยื้อแย่งกันที่จะสัมผัสส่วนใดส่วนหนึ่งของผมบนเวที เพื่อขยี้อารมณ์เริดของเขาให้สงบ
ผู้สัมภาษณ์ : เหมือนผึ้งผู้กรูเกรียวใส่นางพญา
ทองมี : นั่นแหละ
ผู้สัมภาษณ์ : แล้วคนที่สัมผัสคุณแล้วก็ตาย
ทองมี : ใครบอกคุณล่ะ
ผู้สัมภาษณ์ : อ้าว!... ไม่ใช่กฎของคุณหรือ?
ทองมี : บ้า... ผมไม่ใช่นางพญาผึ้งนี่
ผู้สัมภาษณ์ : แล้วเขาตายอย่างไร
ทองมี : แหม... ไม่น่าสงสัย ในสภาพอย่างนั้นก็มีอย่างเดียว คือ เหยียบกันตาย
ผู้สัมภาษณ์ : คุณยิ่งใหญ่ถึงขนาดนั้น
ทองมี : แน่นอน
ผู้สัมภาษณ์ : แล้วคุณก็เลยเอาศพนั้นไปลาบ หรือว่าผัดเผ็ด ต้มยำกันล่ะ
ทองมี : ใครจะกินเข้าไปลง
ผู้สัมภาษณ์ : อ้าว!... ก็เห็นว่าคุณเป็น "ศิลปินกินคน"
ทองมี : ที่นี่เมืองไทยนะ ไม่ด้อยพัฒนาป่าเถื่อนเหมือนอูกานดา จะได้กินตับไตไส้พุงได้เหมือนอีดี้ อามิน
ผู้สัมภาษณ์ : แล้ว "กินคน" ของคุณล่ะ หมายความว่าอย่างไร
ทองมี : ก็หมายถึง ความยิ่งใหญ่ในฝีมือของผมที่สามารถระดมอารมณ์แฟนๆ ให้เริ่ดจนลืมตายได้นะสิ
ผู้สัมภาษณ์ : โธ่!... คุณหัดมันมาจากไหนล่ะ
ทองมี : ครูพัน รุ่งศิลป์ ที่บ้านคำเขื่อนแก้ว ยโสธร โน่น
ผู้สัมภาษณ์ : เออ... คนอีสานที่ชอบเรียกตัวเองว่า "คนไทยอีสาน" ทำไมจึงชอบสนุกสนานกันจนสุดฤทธิ์อย่างนั้น
ทองมี : เพราะเขาถือว่าชึวิตต้องแสวงหาความสุข หนักกับงานมามาก เมื่อเขาอยากจะสุขก็ต้องเต็มคราบ
ผู้สัมภาษณ์ : เรียกว่าสนุกกันหมดตัว
ทองมี : ใช่
ผู้สัมภาษณ์ : เฮ้อ!
ทองมี : ถ้าเขาไม่ทำอย่างนั้น คุณก็ไม่ได้เรื่อง "ศิลปินกินคน" ไปเขียนหากินนะสิ 555

ทองมี มาลัย โลดแล่นด้วยชื่อเสียงหมอลำเพลินในวงการหลายสิบปี กับการสังกัดค่ายเพลงหลายค่ายในสมัยนั้น ประกบกับหมอลำดังในยุคนั้นมากมายหลายคน ออกอัลบั้มยอดฮิตมาหลายชุด ร่วมกับหมอลำดังอย่าง บานเย็น รากแก่น, ประสาน เวียงสีมา, ป.ฉลาดน้อย ส่งเสริม เป็นต้น มีหมอลำที่เลียนแบบลีลาท่าทาง รวมทั้งมีกลอนลำสไตล์คล้ายคลึงกัน "ลำแพน" สร้างชื่อ อย่างเช่น ทองมัย มาลี เป็นต้น

ทองมี มาลัย ได้จากครอบครัวและแฟนๆ อันเป็นที่รักไปแล้ว เมื่อเวลา 04.00 น. ของวันที่ 3 มกราคม 2545 ในวัย 58 ปี จากโรคภัยประจำตัว ก้านสมองอักเสบ และโรคเส้นเลือดในสมองตีบ หลังจากเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาล ตั้งแต่วันที่ 1 ธันวาคม 2544 และได้มีพิธีพระราชทานเพลิงศพเป็นกรณีพิเศษ ณ เมรุวัดบ้านหนองเลิง ตำบลดงแคนใหญ่ อำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร ในฐานะศิลปินผู้สร้างสรรค์ผลงานดีเด่น เมื่อวันจันทร์ที่ 7 มกราคม 2545

ผลงานดีเด่น

• เป็นหมอลำยุคบุกเบิกที่ ทำให้วงการบันเทิงได้รู้จักหมอลำ อย่างกว้างขวาง
• เป็นอาจารย์หมอลำ ต้นแบบให้กับคณะหมอลำหลายคณะ
• เป็นผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรม สาขาศิลปการแสดง (หมอลำ) ปี 2540 โดย สภาวัฒนธรรมแห่งชาติ
• ศิลปินดีเด่นประจำจังหวัดยโสธร ปี 2541 โดย สภาวัฒนธรรมจังหวัดยโสธร

ชมรมแท็กซี่ชมรมแท็กซี่ โดย ทองมี มาลัย - ประสาน เวียงสิมา - ป.ฉลาดน้อย

นักเรียบเรียงเสียงประสาน ผู้สร้างสรรค์แนวทางดนตรีพื้นบ้านอีสานให้ปรากฏต่อสาธารณชน ด้วยการประยุกต์เอาเครื่องดนตรีอีสานที่เป็นเอกลักษณ์ อย่างเช่น พิณ ซอ ให้มีกลิ่นไอของเพลงลูกทุ่งอีสานปรากฎในดนตรียุคปัจจุบันจนเป็นที่ยอมรับในฝีมือ

หนุ่ม ภูไท (ดนตรีพื้นบ้าน พิณ)

หนุ่ม ภูไท

ถ้าเอ่ยถึง นายเรวัฒน์ สายันเกณะ อาจจะมีคนรู้จักน้อยไปนิด แต่ถ้าเอ่ยถึงชื่อ “หนุ่ม ภูไท” แล้ว ในวงการเพลงลูกทุ่งต้องรู้จักกันดีว่า เป็นหนึ่งใน "ตำนานมือพิณ" และนักเรียบเรียงเสียงประสานดนตรีลูกทุ่ง ที่มีเอกลักษณ์และกลิ่นไอของลูกทุ่งอีสานชนิดไม่ต้องบอกกล่าวว่า "นี่คือดนตรีอีสาน" อย่างแน่นอน

หนุ่ม ภูไท เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2491 ที่บ้านหนองห้าง ตำบลหนองห้าง อำเภอบัวขาว คือ อำเภอกุฉินารายน์ จังหวัดกาฬสินธุ์ ในปัจจุบัน เป็นลูกชาวนา คนที่ 4 ในจำนวนพี่น้องทั้งหมด 5 คน เมื่อเรียนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ไปบวชเป็นสามเณรอยู่ 2 ปี ครั้งเป็นเด็กมีความหลงใหลในดนตรีพื้นบ้านอีสานทุกประเภท รวมถึงพิณที่เป็นเครื่องดนตรีที่เป็นเอกลักษณ์ประจำตัวในเวลาต่อมา

โดยมีแรงบัลดาลใจจากพี่ชายที่เป็นนักดนตรีมือพิณ ทั้งจากการเรียนโดยตรงจากพี่ชาย และจากปู่ที่เป็นหมอแคน ศึกษาแบบครูพักลักจำในการดีดพิณจากคนเล่นพิณในพิธีการ "รำเลี้ยงผีฟ้า" ของชาวผู้ไท ทำให้เกิดความเชี่ยวชาญมาเป็นลำดับ ได้รับเล่นตามงานต่างๆ ทั้งได้เงินและไม่ได้เงิน เพื่อเป็นการหาประสบการณ์ สนใจดนตรีพื้นเมืองจากการชมแสดงหมอลำเพลิน ได้พบการเล่นกีตาร์ที่มีสายมากกว่าพิณ (พิณยุคนั้นมีแค่ 2 สาย กีตาร์มี 6 สาย) มีความอยากได้มาก จึงเอ่ยขอเงินจากพี่เขยเพื่อจะไปซื้อกีตาร์ พี่เขยบอกไม่มีเงินเพียงพอต้องมาช่วยกันทำไร่ปอ เพื่อนำปอไปขาย ได้เงินไปซื้อกีตาร์ตัวแรกด้วยการเดินทางไปซื้อที่กรุงเทพฯ กับคณะรำวงในหมู่บ้าน ที่เขาไปหาซื้อเครื่องดนตรีที่เวิ้งนครเขษม ในราคา 1,540 บาท (แพงมากในสมัยนั้น)

ต่อมาได้เข้าเป็นสมาชิกคณะรำวง “คณะดอกฟ้าเพชรภูไท” (ที่ติดตามไปซื้อเครื่องดนตรี) ได้ค่าตัวในการดีดพิณคืนละ 15 บาท เมื่อเล่นกีตาร์เป็นทางวงเลยเพิ่มค่าตัวให้เป็นคืนละ 25 บาท (เล่นจาก 2 ทุ่มถึงตี 2) ด้วยความรักในเสียงดนตรี จึงออกเดินทางแสวงหาความรู้เพิ่มเติม โดยในช่วงแรกได้ไปใช่ชีวิตเล่นดนตรีอยู่ที่เวียงจันทน์ ประเทศลาวเป็นเวลา 2 ปี หลังจากนั้นได้เดินทางเข้ากรุงเทพมหานคร ในระหว่างที่หาประสบการณ์เล่นดนตรีที่ต่างๆ ก็ได้ศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมในด้านดนตรีไปด้วย ได้มีโอกาสเล่นดนตรีในห้องอาหาร (แทนนักดนตรีที่ลาออกไป) ได้เงินเดือนครั้งแรกเดือนละ 1,500 บาท

จนได้มีโอกาสพบและทำเพลงร่วมกับ สรเพชร ภิญโญ ในชุดแรกๆ เป็นหมอลำ ที่ ห้องบันทึกเสียงคิงส์ซาวด์ และต่อมาได้ทำดนตรีชุด "ศัณสนีย์หนีช้ำ" ขับร้องโดย น้องนุช ดวงชีวัน-สรเพชร ภิญโญ และถึงชุดที่ 3 กับบทเพลงที่เป็นรู้จักกันทั่วบ้านทั่วเมืองคือชุด “หนุ่มนาข้าว สาวนาเกลือ” ซึ่งในสมัยนั้นได้รับการตอบรับจากแฟนเพลงอย่างท่วมท้น ดังระเบิดระเบ้อทั่วบ้านทั่วเมือง และได้ชื่อ "หนุ่ม ภูไท" จากคุณครูอำนวย ปากเป็ด หลังจากดังในการเรียบเรียงดนตรีชุดนี้

หลังจากนั้น ได้เข้ามาเป็นผู้ผู้อยู่เบื้องหลังการทำดนตรีในห้องบันทึกเสียง สำหรับศิลปินดังหลายท่านที่ต้องการนำเครื่องดนตรีอีสานมาใช้ประกอบ หลายบทเพลงที่โด่งดังในอดีตก็มาจากฝีมือของ หนุ่ม ภูไท นี้เอง จนมีผู้รู้จักชื่อเสียง หนุ่ม ภูไท ในฐานะผู้ทำดนตรีมือหนึ่งของภาคอีสาน ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะแตกต่างจากในอดีต ด้วยการสอดแทรกเสียงของเครื่องดนตรีอีสานเข้ามาในบทบาทเพลงลูกทุ่ง เช่น แคน พิณ โปงลาง โดยเฉพาะพิณ ที่ท่านถนัด ทำให้ได้รับความไว้วางใจจากศิลปินอีสานมากที่สุดคนหนึ่งในยุคสมัยนั้น โดยเฉพาะเสียงเพลงใน ชุดอมตะเงินล้าน โดย หยาด นภาลัย เช่นเพลง โนรี, กุหลาบเวียงพิงค์ จะได้ยินผลงานของ หนุ่ม ภูไท ได้ชัดเจน

เพลง "เอียงแก้มคอย" ของ น้ำอ้อย พุ่มสุข เพลง "น้ำตาหล่นบนที่นอน" ให้ ฮันนี่ ศรีอีสาน เพลง "โบว์รักสีดำ" ให้ ศิริพร อำไพพงษ์ และหลายๆ เพลงให้กับ เฉลิมพล มาลาคำ, อ้อยใจ แดนอีสาน, ไหมไทย ใจตะวัน, จินตหรา พูนลาภ, สายัณห์ สัญญา ในชุด "บัวตูบัวบาน และยอดรัก สลักใจ อีกหลายเพลง แม้ปัจจุบันก็ยังมีงานไม่ขาดมือ ที่โด่งดังเช่น เพลง "สั่งนาง" ของ มนต์สิทธื์ คำสร้อย มีผลงานเรียบเรียงเสียงประสานมากกว่า 1,000 เพลง

2 ตำนานมือพิณอีสาน หนุ่ม ภูไท กับ ทองใส ทับถนน

ปัจจุบัน “หนุ่ม ภูไท” ได้สร้างห้องบันทึกเสียง “บ้านไผ่สตูดิโอ” ที่หมู่บ้านสมหวัง อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น เพื่อสนับสนุนศิลปินในท้องถิ่น เช่น แสง สกุลโพน ในชุด “บ่าวผู้ไทยพ่ายรัก” สายัณห์ วันรุ่ง ในชุด “สายเดี่ยวสายสิญจญ์” เอื้อ อาทร ในชุด “ตำนานเมืองหนองสูง” รวมทั้งยังจัดทำวิซีดีนิทานพื้นบ้านอีสาน และยังมีห้องบันทึกเสียง "หนุ่ม ภูไท สตูดิโอ" ที่กรุงเทพฯ สำหรับการทำงานเพลงให้กับค่ายเพลงต่างๆ ในปัจจุบัน

เกียรติประวัติ

• ได้รับรางวัลแผ่นเสียงทองคำพระราชทาน การเรียบเรียงเสียงประสาน เพลง หนุ่มนาข้าว สาวนาเกลือ จากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามราชกุมารี
• ได้รับสร้างสรรค์บทเพลง “แผ่นดินพ่อ” ถวายสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี (สมเด็จย่า) ในปีพุทธศักราช 2540
• ได้รับรางวัลพระพิฆเนศทองคำ จากเพลง สั่งนาง ขับร้องโดย มนต์สิทธื์ คำสร้อย
  
• ได้รับการเชิดชูเกียรติเป็น ศิลปินมรดกอีสาน สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีพื้นบ้าน พิณ ประจำปีพุทธศักราช 2550 จาก มหาวิทยาลัยขอนแก่น

เรวัฒน์ สายันเกณะ "หนุ่มภูไท" - ฐานข้อมูลศิลปินมรดกอีสาน

ขอแสดงความอาลัยต่อการจากไป

ได้รับข่าวจากเอื้อยนาง ศิริพร อำไพพงษ์ เมื่อตอนเที่ยงวันของวันที่ 23 เมษายน 2564 ว่า อาจารย์หนุ่ม ภูไท ได้ถึงแก่กรรมแล้ว จากโรคภัยไข้เจ็บประจำตัวที่เข้ารับการรักษาพยาบาลมานานหลายเดือน

อาจารย์หนุ่ม ภูไท ได้เข้ารักษาตัวจากมะเร็ง (ผ่าตัดเอาเนื้องอกในสมอง ส่วนที่กดทับเส้นประสาท) เมื่อปลายปี พ.ศ. 2563 และกลับออกมาพักฟื้นที่บ้านในกรุงเทพฯ แม้จะยังมีอาการเจ็บป่วย อาจารย์หนุ่ม ภูไท ก็ยังบันทึกคลิปเสียงพิณลายต่างๆ เพื่อสอนให้กับผู้สนใจทาง Youtube อยู่มิได้ขาด ช่วงสงกรานต์ที่ผ่านมาได้กลับไปพักที่บ้านเกิด บ้านหนองสะพัง จังหวัดกาฬสินธุ์ ต่อมาอาการได้ทรุดลงและจากไปอย่างสงบเมื่อช่วงเช้าที่ 23 เมษายน 2564 ที่ผ่านมา ด้วยวัย 73 ปี

โดยทางครอบครัวมีกำหนดตั้งศพบำเพ็ญกุศลที่บ้านพัก เลขที่ 52 หมู่ที่ 3 บ้านหนองสะพัง ตำบลหนองห้าง ออำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ สวดอภิธรรมศพวันที่ 23-24 เมษายน และวันที่ 25 เมษายน เวลา 13.00 น. จะมีการเคลื่อนศพสู่ฌาปนสถานเมรุวัดสายนาน้อย  บ้านหนองสะพัง โดยมีพิธีการทางศาสนาต่างๆ และประชุมเพลิงในเวลา 16.00 น. วันเดียวกัน

ทางทีมงานผู้จัดทำเว็บไซต์ประตูสู่อีสาน ขอแสดงความอาลัยต่อการจากไปของ ศิลปินมรดกอีสาน ปี 2550 มหาวิทยาลัยขอนแก่น นายเรวัฒน์ สายันเกณะ หรือ อาจารย์หนุ่ม ภูไท มา ณ ที่นี้

สืบสานลายดนตรีภูไทโบราณ จังหวัดกาฬสินธุ์