klon header

กลอนโบราณอีสาน > หน้าที่ 1 | หน้าที่ 2 | หน้าที่ 3 | หน้าที่ 4 | หน้าที่ 5    

คนอีสานโบราณนั้นนับว่าเป็นคนเจ้าบทเจ้ากลอนอยู่พอสมควร จะเห็นได้จากนิทาน หรือวรรณกรรมพื้นบ้านหลายต่อหลายเรื่อง จะเล่าในลักษณะเป็นคำกลอน อย่าง พญาคำกอง (สอนไพร่) หรือ ท้าวก่ำกาดำ หรือขูลูนางอั้ว ดังนั้นคำสอนของผู้เฒ่าผู้แก่ ปู่ย่าตายาย ก็มักจะออกมาในรูปคำกลอน เช่น

แนวนามเชื้อหอยนาตาต่ำ         ตาบ่สูงดั่งด้ามหอยขว้างบ่วงซะเล
เหมิดที่บุญคนเถ้าสกุลวงษ์ตกต่ำ          สมัยใหม่ปล้ำสกุลเค้าแตกกระเด็น

หมายเหตุ : การอ่านกลอนต่อไปนี้ต้องออกเป็นสำเนียงอีสานจึงจะคล้องจองสัมผัสกันได้ดี คำทุกคำที่เขียนพยายามจะให้ใกล้เคียงกับการออกเสียงมากที่สุด กรุณาออกเสียงตามที่เขียนดูนะครับ

  • กุญชรช้างพลายสารเกิดอยู่ป่า ยังได้มาอยู่บ้านเมืองกว้างกล่อมขุน (ย่า)
  • กุญชรช้างอัศดรคุณมาก ก็หากหายากแท้ทังค้ายบ่มี ส่วนว่ายูงยองฮิ้นฝูงไฮเฮือดไต่ บ่ห่อนขี้ไฮ้หาได้คู่เฮือน (ย่า)
  • กุญชรช้างแนวสูงศักดิ์ใหญ่ ตายย้อนมดแดงน้อยน้อยแนวนั้นก็หากมี โตก็ว่าโตดีแท้ภายเขาผัดแฮ่งยิ่ง โตว่าโตเลิศล้ำเขาพุ้นผัดลื่นโต (ย่า)
  • กากับนกเค้าบ่เข้าฮ่อมแกวกัน หนูกับแมวบ่อยู่นำกันได้ หมีกับไม้ผันทนังค้อป่า จอนฟอนกับเห่าห้อมบ่มื้อสิถืกกัน (ย่า)
  • กินแกงให้เจ้าซอมดูก้างคาคอสิจิ้มยาก ดูกหมูมันสิไปอยู่ค้างกินน้ำสิบ่ลง (ย่า)
  • กินปลาอย่าได้กินไส้ตับไตปอดย่อ คันว่ากินฮอดท้องสิหนาวจ้อยจ่อยโซ ให้กินแต่โตโข้โหล้ตับไตไว้ผู้ใหญ่ ผู้ใหญ่นั้นกินได้คู่อัน (ย่า)
  • กินข้ออ้อนผญาหลั่งไหลมา สิมีปัญญาเลิ๊กลื่นคนทังค้าย (ย่า)
  • เกิดเป็นคนให้เฮียนความฮู้ เฮ็ดซู้หลู้เขาบ่มียำ เฮ็ดซำงำเขาบ่มีย้าน ไปเที่ยวบ้านให้เบิ่งหนทาง คนตาฟางให้หลีกมันก่อน บ่อนผู้ใหญ่อย่าได้ไปแทน ของหวงแหนอย่าได้ไปต้อง ของพี่น้องอย่าได้ไปขอ (ย่า)
  • ของใหม่หลายหลากล้นเพ็งทีปเทียมโพยม ก็ไป่ปุนปานของเก่าเดิมเดียวได้ (ป.)
  • ของดีนี้คนทำยากยิ่ง ของขี้ฮ้ายทำได้ซู่วัน เงินคำแก้วของแพงหายาก เม็ดดินเม็ดทรายมีบ่แพ้ขนถิ้มบ่ถอง (ย่า)
  • ของกินนี้ให้ซอมดูดมดูด คันหากเป็นโทษแล้ววางถิ้มอย่ากิน กินแกงให้เจ้าซอมดูก้างคาคอสิจิ้มยาก ลางเทื่อก้างหากคาหว่างแข้วใผสิจิ้มซ่อยอวน (ย่า)
  • ของบ่เป็นตาจ้ำอย่าจุ่มลงตัก ของบ่เป็นตากัดอย่ากินพวนท้อง ของบ่เป็นตาส้มอย่างมกินสิส้มปาก มันสิยากคอบท้องเทียวขี้ยั่งคืน (ย่า)
  • ข้วมน้ำแล้วบ่ห่อนปลดขัว มีผัวแล้วอย่าลืมคุณพ่อแม่ (ป.)

 

คันสิเอาะอ่อมจ้ำอย่าได้ใส่น้ำหลาย มันสิใสเจงเลงบ่เป็นตาจ้ำ (ย่า)
  • ขุดดินขึ้นเอาเสาลงใส่ ดินเก่าถมถากเข้าหลุมนั้นบ่เต็ม เครือหมากอึหมากฟักเต็มเทิงฮ้านผลยานลงมาย้อยยามย่าง ก็ยังแขวนอยู่ได้เครือนั้นบ่ขาดลง แม่มานกินยังเข้าวันละทะนานสองทะนานก็บ่อิ่ม แต่เป็นสาวจ้อยกินได้ดั่งกัน ขนตาขนคิ้วตัดแถแล้วยังยาวคือเก่า บ่ห่อนยาวลื่นล้นไปได้ดั่งใด (ย่า)
  • คนขาวนี้เหลียวไกลดูอาด หยับเข้าใกล้บ่มีได้อ้ายก่ำกา (ป.)
  • คันได้กินปลาแล้วอย่าลืมปูปะปล่อย ลางเทื่อปลาขาดข้องยังสิได้ป่นปู (ย่า)
  • คันว่าได้ขี่ช้างอย่าลืมหมู่หมูหมา ห่าขโมยมาลักสิเห่าหอนให้มันย้าน ลางเทื่อกวางฟานเต้นนำดงสิได้ไล่ คันมันได้ต่อนชี้นยังสิโอ้อ่าวคุณ (ย่า)
  • คันหากมีสองแล้วบ่กลัวใผอย่าฟ้าวว่า บาดห่าเป็นฮ้างหม้ายสิมาโอ้ใส่เขา (ย่า)
  • คันได้เป็นใหญ่แล้วอย่าลืมคุณพวกไพร่ คันหากไพร่บ่พร้อมสีหน้าบ่ฮุ่งเฮือง (ย่า)
  • คันได้ขี่ม้าแล้วอย่ากั้งฮ่มแฮแถม ย้านเจ้าเพพังตกถืกตอตำต้อง (ย่า)
  • คันหากได้นั่งบ้านเป็นเอกสูงศักดิ์ อย่าได้โวโวเสียงลื่นคนทังค้าย ชื่อว่าเป็นนายนี้ให้หวังดีดอมบ่าว คันหากบ่าวบ่พร้อมสิเสียหน้าบาดเดิน (บ.)
  • คันเจ้าได้ขี่ช้างอย่าลืมหมู่งัวควาย มันหากคูณคนทางต่างกันคนก้ำ ช้างหากดียามเข้าสงครามได้ขี่ ดีเมื่อเข้าเขตห้องนครหลวงกว้างอาจอง (ย่า)
  • คันเจ้าได้ขี่ช้างให้หาแย่งฮองหลัง คันบ่ยองแหย่งลงสิบ่สมทรงช้าง มันสิเสียศรีเศร้าเสียทรงช้างใหญ่ มันบ่โก๋บ่โก้เขาสิต้านกล่าวขวัญ (ย่า)
  • คันได้ขี่ช้างอย่าดังเบิดดังเหิน อย่าได้เสินเสินหัวแหยงสิพานพาฮ้าย (ย่า)
  • คันสิไปทางหน้าให้เหลียวหลังเบิ่งก่อน คันมะลูดทูดเท้าเซาถ้อนอย่าไป (ย่า)
  • คันสิเทียวทางกว้างให้หาฮ่มบังหัว คันสิไปทางไกลไถ่ถงให้มีพร้อม คันสิเทียวทางเวิ้งหาทิงบั้งใหญ่ คันสิขึ้นต้นไม้ให้หาท้างปล่องลง (ย่า)
  • คันว่าฟันขวานค้างอย่าวางใจเถิงเลื่อย มันสิหลงบาดโย้ขวานสิเสี้ยวใส่มือ (ย่า)

 

คันสิถ่มน้ำลายให้หลิงดูปล่อง คันสินั่งย่องย้อให้เหลียวเบิ่งหว่างขา (ย่า)
  • คันอยากได้คู่ซ้อนให้มีผู้ปรึกษา ให้ค่อยปรึกษาขุนหมู่พงษ์พันธ์เชื้อ ให้ค่อยปรึกษาเถ้าขุนกวานพ่อแม่ คันเถ้าแก่บ่พร้อม
    เซาถ้อนอย่าเอา (ย่า)
  • คันคากน้อยยังได้ฮบพระยาแถน ยังได้ครองนครขวางนั่งปองเป็นเจ้า (ย่า)
  • คันบ่ออกจากบ้านบ่เห็นด่านแดนไกล คันบ่ไปหาเฮียนกะบ่มีความฮู้ (ย่า)
  • คันแม่นมีความฮู้เต็มพุงเพียงปาก โตสอนโตบ่ได้ใผสิย้องว่าดี (ย่า)
  • คันแม้นมีความฮู้พาโลเฮ็ดบ่แม่น ความฮู้ท่อแผ่นฟ้าเป็นบ้าท่อแผ่นดิน คือดั่งลิงเห็นแก้วมณีนิลหัวใส่ บาดได้มาแท้แท้ดม
    เหล้นดั่งเม็ดดิน คือดั่งคนบ่สมโส้งเสียทรงผู้ฉลาด คือดั่งคนขี้โม้บ่สมผ้าเพิ่นทาน (ย่า)
  • คันว่าควมเฮาเว้าขมในอย่าได้จ่ม ลางเทื่อขมขี้เพี้ยภายหน้าหากสิดี อย่าได้ติเตียนเว้าผักกระเดาขมขื่น บาดกินกับลาบก้อยสิหลงย้องว่าดี (ย่า)
  • คำปากพ่อแม่นี้หนักเกิ่งธรณี ใผผู้ยำแยงนบหากสิเฮืองเมือหน้า (ย่า)
  • คึดต่อคนตายนี้บ่มีทางสิเห็นไง่ คือดั่งไฟมอดแล้วใผสิฮู้ปล่องไป (ย่า)
  • คุดอยู่ไม้ยังได้ใส่พานคำ นอนิลยังได้อยู่โฮงเทียมท้าว (ย่า)
  • นึกว่าตอคะยูงแล้วแมวสีสังมาโค่น คึดว่าไม้แก่นหล้อนสังมาปิ้นป่งใบ (ป.)
  • คึดว่าตอคะยูงแล้วสังมาเป็นไม้อ่อนเสียนอ กลายเกิดเป็นตอกกล้าเหลาหลิ้มถ่อยผญา แท้นอ (บ.)
  • คันว่ากามคุณกลั้วญิงใดชอบเชื่อกันนั้น ยังเล่าฟังพากย์ถ้อยมันนั้นฮ่ำคนิง (ส.)
  • คึดต่อน้ำห้วยหน้าดีฮ้ายส่องบ่เห็น (ป.)
  • ควายบ่ก้มกินหญ้าแสนสิข่มกะเขาหัก หมูบ่กินฮำแสนสิตีกะดังเว้อ (ป.)
  • ค้อนฮ่ำไค้กลองฆ้องคาดยาม (ส.)
  • คันได้กินลาบก้อยอย่าลืมแจ่วแพวผัก กินพาเงินพาคำอย่าลืมกะเบียนฮ้าง (ป.)
  • ค่อยอดค่อยเอื้อนมันสิได้ต่อนคำ (ป.)
  • คาดสิได้บินมาคือนกเจ่า คาดสิบ่ได้บินเจ้ยเจิดหนี (ป.)
  • เงาะฮูปฮ้ายยังได้กล่อมรจนา ยังได้เป็นราชาซ่าลือทังค้าย (ย่า)
  • เงินคำแก้วหายากนานพบ ลางเทื่อมีในมือเปล่าแปนปานล้าง (ย่า)
  • จวงจันทน์คู้ของหอมหายาก เชื้อเปลือกไม้หาได้คู่ยาม (ย่า)
  • จวงจันทน์คู้ทะลอนหอมแต่มื้อใหม่ มื้อเก่ามาล่วงล้ำจันทน์คู้ก็เล่าเหย (ย่า)
  • จวงจันทน์คู้ทะลอนหอมเหยกลิ่น แมงภู่เผิ้งชมชั้วชอบใจ (ย่า)
  • จวงจันทน์คู้ทะลอนหอมแต่มื้อใหม่ บาดว่ากลั้วกลิ่นส้มชมแล้วก็เล่าเหย (ย่า)
  • จุบุหน้าจันทร์เพ็ญสุทธะแจ่ม บาดว่ายัวรยาตรย้ายใจอ้ายสิขาดดอม (ป.)

 


กลอนโบราณอีสาน > หน้าที่ 1 | หน้าที่ 2 | หน้าที่ 3 | หน้าที่ 4 | หน้าที่ 5

 

redline

backled1