
การเรียนรู้ภาษาอีสานจากเพลง น่าจะเป็นหนทางที่ผู้เรียนจะเข้าใจได้ง่ายกว่า เพราะได้ยินสำเนียงเสียงอีสานจากนักร้อง บางเพลงก็ยังเรียนรู้ความหมายของคำได้ จากละครในมิวสิกวีดิโอได้อีกด้วย ตามคำขอครับสำหรับแฟนๆ ที่ชอบเพลงอีสานแต่ฟังแล้วเข้าใจความหมายได้ไม่หมด ก็ทำให้ความรู้สึกซาบซึ้งในดนตรีนั้นลดน้อยลง อยากจะทราบเนื้อหาเพลงใด ของนักร้องคนใด ก็บอกกันมาได้เลยครับ ส่งอีเมล์ไปที่ webmaster (@) isangate.com จะได้นำมาเสนอเป็นลำดับต่อไป ขอแจ้งให้ทราบว่า ผู้จัดทำไม่ได้มีความต้องการโปรโมทเพลงนักร้องคนใด ค่ายใดทั้งสิ้น เพลงที่ถูกคัดเลือกมานำเสนอ จะต้องมีภาษาอีสานแทรกอยู่จำนวนหนึ่ง ที่แฟนเพลงบางท่านอาจไม่เข้าใจความหมายที่แท้จริง ฟังแล้วม่วนแต่บ่เข้าใจ จึงจะได้รับการคัดเลือกมาลงในหน้านี้ครับ
| 
 ปี่ลำข้าวศิลปิน : เวียง นฤมล   คำร้อง/ทำนอง : ปรีชา ปัดภัย
 เรียบเรียง : จินนี่ ภูไท
 
                  เดือนสิบเอ็ดหัวลมต้อง(เดือนสิบเอ็ดลมเริ่มเปลี่ยนทิศ)
 ฮอดเดือนสิบสองหัวลมอ่วยพัดคืน
 (ถึงเดือนสิบสองสายลมพัดเปลี่ยนคืน)
 เสียงลมพัดใบข้าว คิดฮอดแต่อ้ายบ่หลับบ่นอนหลายคืน
 (เสียงลมพัดใบข้าว คิดถึงแต่พี่ชายไม่หลับไม่นอนมาหลายคืน)
 ได้ข่าวว่าคนไกลใจท้อ อิแม่อิพ่อจ่มหาทุกเช้ายามตื่น
 (ได้ข่าวว่าคนี่อยู่ไกลใจท้อ พ่อแม่บ่านทุกเช้ายามตื่น)
 ผู้คนพลัดถิ่นเขากลับมาบ้านกันวื้นวื้น
 (คนงานพลัดถิ่นเขากลับ้านกันมากมาย)
 ลมหนาวหวนคืน แล้วอ้ายยังบ่ซอดมา
 (แล้วพี่อยู่ไหนยังไม่กลับมาอย่างลมหนาว)
 ลมหนาวหวนคืน แล้วอ้ายยังบ่ซอดมา
 (ลมหนาวกลับมาแล้ว ใยพี่ชายไม่กลับมา)
 
             * กรุงเทพฯ ตอนนี้เขาว่าลำบากแฮง(กรุงเทพฯ ตอนนี้เขาว่าลำบากนัก)
 ผู้คนขายแรง ตกงานกันหลายพันหมื่น
 (ผู้คนขายแรงตกงานกันหลายพันหลายหมื่น)
 ไปหม่องใด๋ กะได้ยินเสียงสะอื้น
 (ไปที่ไหน ก็ได้ยินแต่เสียงสะอื้น)
 เบิ่งข่าวแล้วใจหาย กะได้แต่คอยคอยถ่า
 (ดูข่าวแล้วใจหาย ก็ได้แต่คอยรอพี่)
 คืนมาตั้งหลัก มาพักใจอยู่บ้านเฮาบ่
 (กลับมาตั้งหลัก มาพักใจที่บ้านเราไหม)
 มาเกี่ยวข้าวดอมาอยู่บ้านเฮาพร้อมหน้า
 (มาร่วมเกี่ยวข้าวอยู่บ้านเรากันพร้อมหน้า)
 
           ** เสียงปี่ลำข้าวสิเป่าเอิ้นอ้ายคืนมา(เสียงปี่ลำข้าวจะเป่าเรียกพี่คืนมา)
 สวรรค์ลืมตาเด้อจังไปหาสู้ใหม่
 (เมื่อภัยโรคร้ายหมดไปค่อยกลับไปสู้ใหม่)
 ให้สวรรค์ลืมตาเด้อจังไปหาสู้ใหม่
 (เมื่อโอกาสกลับมาค่อยกลับไปสู้งานใหม่)
 
               เดือนสิบเอ็ดหัวลมต้อง(เดือนสิบเอ็ดลมเริ่มเปลี่ยนทิศ)
 ฮอดเดือนสิบสองหัวลมอ่วยแล้วใจหาย
 (ถึงเดือนสิบสองลมเปลี่ยนทิศแลวใจหาย)
 บ่เห็นคนไกลส่งข่าวคืนถิ่น
 (ไม่เห็นคนไกลส่งข่าวว่าจะกลับมา)
 จั๊กอยู่ จั๊กกินจังใด๋ น้อส่างเป็นไป
 (ไม่รู้ว่าอยู่กินอย่างไร หรือเป็นอย่างไร)
 อย่ากลับคืนคอนเมื่อตอนที่มันสาย
 (อย่ากลับคืนบ้านตอนที่สายไปแล้ว)
 สิ่งที่พ่อแม่อยากได้คืออ้ายเด้อ บ่แม่นเงินทอง
 (สิ่งที่พ่อแม่อยากได้คือพี่ชาย ไม่ใช่เงินทอง)
 
                 (ซ้ำ *, ** )            เสียงปี่ลำข้าวสิเป่าเอิ้นอ้ายคืนมาสวรรค์ลืมตาเด้อจังไปหาสู้ใหม่
 ให้สวรรค์ลืมตาเด้อจังไปหาสู้ใหม่
   มีคำภาษาอีสานที่น่าสนใจดังนี้ 
| หัวลมต้อง = ลมเปลี่ยนทิศ คิดฮอด = คิดถึง
 บ่ = ไ่ม่
 หม่องใด๋ = ที่ใด
 คอยถ่า = รอคอย
 จังไป = ค่อยไป
 | อ่วย = กลับทิศ จ่มหา = บ่นหา
 ซอด = ทะลุ, กลับ
 กะได้ = ก็ได้
 ข้าวดอ = พันธุ์ข้าวที่แก่เร็ว
 
 
 | อ้าย = พี่ชาย วื้นวื้น = มากมาย, คึกคัก
 แฮง = แรง, มาก
 เบิ่ง = ดู, เห็น
 เอิ้น = เรียก
 
 
 |    
 | 
 
 
ปี่ลำข้าว เป็นปี่ที่ใช้ลำต้นของข้าวที่แก่แล้วมาทำเป่าให้เกิดเสียง ซึ่งอาวทิดหมูก็เคยทำและเป่ากันเล่นๆ สนั่นท้องทุ่งนายามลงไปเกี่ยวข้าวกัน น้องสาวเวียง นฤมล นำเอามาขับร้องเป็นเพลงเพื่อสื่อถึงหนุ่มๆ ที่พากันไปขายแรงงานในเมืองกรุง ที่กำลังประสบปัญหาตกงาน ถูกเลิกจ้าง ให้หวนคืนบ้านนามาเกียวข้าวด้วยกัน เมื่อฟ้าเปิด (โรคร้าย สภาพเศรษฐกิจฟื้นตัว มีการมีงาน) ค่อยกลับไปทำงานในเมืองกรุงกันใหม่ เวลานี้ทุกคนเป็นห่วงอยากให้กลับบ้าน สิ่งที่พ่อ-แม่รอไม่ใช่เงินทองแต่คือลูกๆ มากกว่า เข้ากับบรรยากาศลมหนาวพอดีเลย ได้ยินบ่น้อเสียง "ปี่ลำข้าว" จากบ้านเฮาดังไกลไปถึงกรุงเทพฯ บ่...

