ล่วงเลยวันเวลามาพอสมควรตั้งแต่กลางเดือนกรกฎาคม เริ่มวันเข้าพรรษา มาบัดนี้ตุลาคมก็ได้เวลาครบ 3 เดือนเป็นวันออกพรรษาอีกครั้ง กิจกรรมงานบุญประเพณีอีสานบ้านเฮาที่ขาดไม่ได้ในช่วงนี้ก็มีมากมาย อาทิ การตักบาตรพระทางเรือในฤดูน้ำหลาก การไหลเฮือไฟ การแข่งขันเรือยาวหรือการส่วงเฮือ เป็นต้น เฉพาะในอีสานบ้านเฮาประเพณีที่ขึ้นชื่อได้แก่

• งานประเพณีไหลเรือไฟนครพนม ประจำปี 2565 จังหวัดนครพนม ระหว่างวันที่ 1-11 ตุลาคม 2565
• งานประเพณีจุดไฟตูมกา จังหวัดยโสธร ประจำปี 2565 ระหว่างวันที่ 10-11 ตุลาคม 2565
• งานประเพณีแห่ปราสาทผึ้งและแข่งขันเรือยาว จังหวัดสกลนคร ระหว่าง 2-10 ตลาคม 2565

งานประเพณีไหลเรือไฟนครพนม

“ประเพณีไหลเรือไฟ” เป็นพิธีกรรมที่พุทธศาสนิกชนชาวอีสานยึดถือปฏิบัติสืบทอดกันมาแต่ครั้งโบราณ โดยมีความเชื่อว่า การไหลเรือไฟเป็นการบูชารอยพระพุทธบาท ที่พระพุทธองค์ประทับไว้ที่ริมฝั่งแม่น้ำนัมทานที ครั้งที่พญานาคได้ทูลอาราธนาพระพุทธองค์ไปแสดงธรรมในพิภพของนาคใต้เมืองบาดาล รวมทั้งความเชื่อเกี่ยวกับการบูชาพญานาคในลำน้ำโขง การระลึกถึงพระคุณของพระแม่คงคา ขอขมาลาโทษต่อแม่น้ำ ต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายในแม่น้ำ และยังถือเป็นการลอยเคราะห์ลอยโศก ขอให้อยู่เย็นเป็นสุข มีโชคมีลาภ

นอกจากนั้นในตำนานยังเล่าขานกันว่า ในแม่น้ำโขงเป็นที่สิงสถิตของสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย เช่น พญานาค เจ้าพ่อเหล็กซีด้ามแตก เจ้าพ่อคำแดง เจ้าพ่อหมื่น เจ้าพ่อสัมมะติ เจ้าพ่อสิบสอง ต้องทำการบวงสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์เหล่านั้น เพื่อให้ท่านปกปักรักษาบ้านเมือง ประชาชนให้มีความสงบสุขร่มเย็น ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ และขอให้มีโชคลาภ การทำมาหากินให้มีแต่ความอุดมสมบูรณ์ เจริญรุ่งเรือง

ล่วงเข้าเดือนที่สองของการเข้าพรรษาแล้ว ก็มาถึงฮีตสำคัญอีกฮีตหนึ่งในสิบสองเดือนคือ "ฮีตบุญเดือนสิบ" คือ บุญข้าวสาก ในภาคอีสาน ส่วนทางภาคกลางเรียกว่า บุญสลากภัตร เพื่อเป็นการอนุรักษ์สืบสานงานบุญประเพณีบ้านเฮาเอาไว้ ก็อย่าลืมประพฤติปฎิบัติ "สืบฮอยตา วาฮอยปู่" ไว้เด้อลูกหลานเอย บางคนก็บอกว่า "ช่วงหยุดเข้าพรรษาเดินทางเมือบ้านลำบาก รถราแน่นขน้ดบ่สะดวกในการเดินทาง บุญข้าวสากปีนี้กะเมือบ้านได้เด้อ ไปทำบุญให้ญาติผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือที่ล่วงลับไปแล้วกัน ได้พานพบพี่น้องป้องปายในรอบปี" เมือยามบ้านกัน...

• มหัศจรรย์ธรรมชาติ "กุ้งเดินขบวน" ณ แก่งลำดวน อุทยานแห่งชาติภูจองนายอย ระหว่าง 1-30 กันยายน 2565
• มหัศจรรย์พนมรุ้ง 2565 ปราสาทเขาพนมรุ้ง อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดบุรีรัมย์ วันที่ 8-10 กันยายน 2565
• ฮีตเดือนสิบ "บุญข้าวสาก" ทุกจังหวัดภาคอีสาน วันเสาร์ที่ 10 กันยายน พ.ศ.2565

Unseen Thailand กุ้งเดินขบวน

มหัศจรรย์แห่งธรรมชาติ (Unseen Thailand) นี้หนึ่งปีมีครั้งเดียว ในช่วงกลางเดือนสิงหาคมเรื่อยไป จนกระทั่งเดือนกันยายนของทุกปี ที่ ลานพันรู ในน้ำตกแก่งลำดวน สถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยมอีกแห่งของ อำเภอน้ำยืน จังหวัดอุบลราชธานี (ตั้งอยู่ในพื้นที่ของ สถานีพัฒนาและส่งเสริมการอนุรักษ์สัตว์ป่า อุบลราชธานี) มี ขบวนพาเหรดกุ้ง เดินฝ่าสายน้ำอันเชี่ยวกรากมุ่งสู่ต้นน้ำของลำโดมใหญ่ ในเทือกเขาพนมดงรัก มหัศจรรย์ทางธรรมชาติที่น่าชม ปีนี้ฝนมาล่ากว่าปกติน้ำน้อยการเดินขบวนของกุ้งจะมีให้เห็นจำนวนมากในช่วงปลายเดือนสิงหาคมไปถึงต้นเดือนกันยายนนะครับ

กุ้งไม่ได้ประท้วงเรียกร้องอะไรนะ แค่จะกลับบ้านเกิดไปวางไข่แพร่พันธุ์เท่านั้น

มีคำถามว่า "กุ้งชนิดใดมาเดิขบวนที่นี่ หลายคนอยากรู้ ตัวใหญ่ไหม มีเยอะไหม" คำตอบคือ กุ้งชนิดที่มาเดินขบวนที่น้ำตกแห่งนี้คือ กุ้งฝอย ชื่อสามัญว่า Lanchester’s freshwater Prawn  ส่วนชื่อทางวิทยาศาสตร์ คือ MacrobachiamLanchesteri จัดว่าเป็นกุ้งน้ำจืดขนาดเล็ก มักอยู่รวมกันเป็นฝูง อาศัยตามผิวน้ำริมตลิ่ง แหล่งน้ำต่างๆ ชอบกินจุลินทรีย์และสัตว์น้ำขนาดเล็ก มีความยาวประมาณ 2 - 7 ซม. มีเปลือกห่อหุ้มตัว โดยเปลือกหุ้มแยกออกเป็นสองตอน ตอนหน้าจะห่อหุ้มหัวและอก ส่วนตอนหลังจะเป็นลำตัวกุ้ง ส่วนหนวดกุ้งจะทำหน้าที่รับความรู้สึก กุ้งจะมีขาสำหรับเดินและจับอาหาร 5 คู่ และรยางค์สำหรับว่ายน้ำอีก 5 คู่ ซึ่งรยางค์เหล่านี้ นอกจากจะใช้ว่ายน้ำแล้วตัวเมีย ยังทำหน้าที่เป็นที่เก็บไข่ผสมน้ำเชื้อและฟักไข่อีกด้วย สำหรับการหายใจนั้นกุ้งจะหายใจด้วยเหงือกและเลือดกุ้งจะไม่มีสี สรุปกันง่ายๆ ก็คือ กุ้ง ที่นิยมเอามาทำ "กุ้งเต้น"รสแซบนั่นแหละ