ภาษิตโบราณอีสาน (3)อัปเดตล่าสุดเมื่อ: วันอาทิตย์, 12 สิงหาคม 2561 09:53 | เขียนโดย Webmaster | พิมพ์ | อีเมล | ฮิต: 12092 ภาษิตโบราณอีสานนี้บางส่วนจะปรากฏอยู่ในคำผญา แต่มีบางส่วนจะเป็นคำกลอนหรือข้อความสั้นๆ ที่มีความหมายให้ได้คิด จึงได้แยกออกมาอีกต่างหาก โดยแยกเป็นกลุ่มๆ ตามความหมายที่กล่าวถึงดังนี้ หมวดปัญญา, หมวดการศึกษา, หมวดบุญบาป, หมวดคบหา หมวดกิน, หมวดทุกข์สุข, หมวดตน หมวดคน, หมวดการงาน, หมวดความประมาทและไม่ประมาท หมวดเบ็ดเตล็ด หมวดคน คนหลักค้าใกล้ คนใบ้ค้าไกล (ป.) คนต่างคน ขนก้นต่างกัน (ป.) คนต่างบ้าน ว่านต่างสวน (ป.) คนดีบ้านนอก บ่ท่อกอกซอกในเมือง (ป.) คนลายใน เสือลายนอก (ป.) ควายตู้มักชน คนจนมักเว้า (ป.) โง่คนอยู่ใต้ โง่ไม้อยู่เทิง (ป.) ซื่อหลายเขาเอาเฮ็ดขื่อ โงหลายเขาเอาเฮ็ดด้ามเกี่ยว เคียวหลายเขาสี้ (ป.) ชั่วเจ็ดที ดีเจ็ดหน (ป.) ตาบอดคลำช้างมักเถียงกัน (ป.) นกเค้าท้วงตาแม่ (ป.) บวชสามที ชีสามเทื่อ (ป.) ไปบ่ดีแพ้ฮ่าง ย่างบ่ดีแพ้คีง (ป.) ผีหลอกบ่ท่อคนหลอก (ป.) ผู้ตื่นเดิกขี้ใกล้ ผู้ตื่นสวยขี้ปลายท่ง ผู้ดีตาย หน้าลายยัง (ป.) ผีเขี้ยวทางบน คนเขี้ยวทางลุ่ม (ป.) ผู้ตายขายผู้ยัง ผู้ยังขายผู้ตาย (ป.) ฝนตกขี้หมาไหล คนจังไฮพ้อกัน (ป.) ไม้ลำเดียวยังต่างปล้อง พี่น้องยังต่างใจ ลูกมีพ่อมีแม่ แหมีจิดมีจอม (ป.) เลือกผักถืกบ้ง เลือกขาจ้งถืกขามะเฮ็ง (ป.) หัวดำไปก่อน หัวด่อนนำหลัง (ป.) อย่าให้เขาตัดตีนสินมือ (ป.) เอาเมียสาวปานได้งัวซาวแม่ ได้เมียแก่ปานได้แม่ซาวคน (ป.) ฮ้ายสามที ดีสามเทื่อ (ป.) หมวดการงาน กำขี้ดีกว่ากำตด (ป.) ไก่งามเพราะขน คนงามเพราะแต่ง (บ.) เกิดหลายปีเห็นหีหลายส่ำ หีแหล้แหล้ก่ำก่ำน้อยใหญ่กะเห็น (ป.) ใกล้สิได้นั่งเมืองปวดท้องขี้ (ป.) งานหลวงบ่ขาด งานราษฎร์บ่ไล (ป.) ช่างเหล็กใช้พร้าข้อ ช่างหม้อใช้หม้อแตก (ป.) ช่างให้เชาว์ เหลาให้เกลี้ยง (ป.) ช่างมือมันยาก ช่างปากมันง่าย (ป.) เดือนหกให้หว่านกล้า เดือนห้าให้แต่ไถ (ป.) เดือนหกอย่าขี่ม้า เดือนห้าอย่าไต่ขัว (ป.) ตื่นแต่เช้ากินยอดฟ้า ตื่นสวยกินขวยขี้ไก่โป่ (ป.) ตาสิบอดมันแดง ของสิแพงมันถืก (ป.) นั่งให้เบิ่งที่ หนีให้เบิ่งบ่อน อยู่ให้ปลูกมอน หนีให้ชอนฮั้ว (บ.) นาแล้วฆ่าควายเถิก เศิกแล้วฆ่าคนหาญ (ป.) หนักอย่าเซา เบาอย่าแล่น (ป.) หนักบ่เอา เบาบ่สู้ (ป.) นอนคว่ำให้เบิ่งเชือกควาย นอนหงายให้เบิ่งฟ้า (ป.) บ่อนต่ำให้คูณ บ่อนนูนให้ถาก (ป.) บ่ย้อมบ่แดง บ่แปลงบ่ใหม่ (ป.) เบิ่งวัดให้เบิ่งฐาน เบิ่งบ้านให้เบิ่งครัว (ป.) ไปเศิกไปฆ่า ไปค้าไปตั๋ว (ป.) ไปป่าอย่ามาดาย หาฟืนตายมาแก้งก้นหม้อ (ป.) ไปค้าสามปี บ่ท่อหีสามบ่อ (ป.) เพิ่นขี้จั่งหาขอน เพิ่นนอนจั่งหาที่ (ป.) พาเศรษฐีไปค้า พาหีหมอยไปยามย่า (ป.) ฟันขวานให้ล่ำปลายผ้า ฟันพร้าให้ล่ำปลายตีน (ป.) ฟ้าวบวช ฟ้าวสิก ฟ้าสเอาเมีย ฟ้าวปะ (ป.) มื้อแลงกวาดเข้า มื้อเช้ากวาดออก (ป.) ไม้มิ้นบ่ท่อมือเถิง (ป.) มือบ่พายอย่าเอาตีนจุ่มน้ำ (ป.) ยามเฮ็ดให้เฮ็ดคือข้า ยามกินกินคืออาชญา (ป.) ยามหาให้หาคือไก่ ยามกินให้กินคือแม่ไก่ (ป.) ลาบงัวอย่าแพงเข้าคั่ว (ป.) ให้ฮักผู้แฮง ให้แพงผู้ใช้ (ป.) ให้ตื่นเดิกคือกา ให้หากินคือไก่ (ป.) หาบดีกว่าคอน นอนดีกว่านั่ง (ป.) เห็นช้างขี้ อย่าขี้นำช้าง (ป.) หาบฝุ่นใส่นาขุน (ป.) หมั่นเทื่อเดียวหลังฮ้าน คร้านเทื่อเดียวหลังหัก (ป.) หาบชิ้นไปสู่ปากเสือ พายเฮือไปสู่ปากเงือก ฝั้นเชือกไปสู่ดังควาย (ป.) หมอยาหลวงโตเป็นพยาธิ หมอสินาดกวางขี้ใส่นา หมอหูฮาโตตายบ่ฮู้เมื่อ (ป.) หมั่นดอคอหัก (ป.) อย่าเฮ็ดกว่าได้ อย่าใช้กว่ามี (ป.) อย่าปืดอุ่มไม้หางู (ป.) อย่ากินน้ำย้อยศอก (ป.) อย่าฟันครกไม้ทอง อย่าเจาะกลองไม้ม่วง อย่าซดบ่วงทางขวาง (ป.) อย่าเอาเศิกมาใส่บ้าน อย่าเอาว่านมาใส่สวน (ป.) อย่าอาบน้ำบ่อนหนึ่ง สีขาบ่อนหนึ่ง (ป.) อยู่บ้านเพิ่นอย่าดูดาย ปั้นฮูบงัวฮูปควายให้ลูกเพิ่นเล่น (ป.) อยากฮอดไวให้คลาน อยากฮอดนานให้แล่น (ป.) อยากเบิ่งวัดให้เบิ่งฐาน อยากเบิ่งสมภารให้เบิ่งจัวน้อย (ป.) ฮ้ายโดดหนี ดีโดดเข้า (ป.) เฮ็ดตางลี้ ขี้ตางเซามีแฮง (ป.) เฮ็ดนาว่าปีหน้า ไปค้าว่าปีฮือ (ป.) เฮ็ดให้ส้ม ต้มให้สุก (ป.) เฮ็ดนาอย่าแพงกล้า ไปค้าอย่าแพงทึน (ป.) เฮ็ดเฮือนแล้วยังโฮง (ป.) ฮ้ายกว่าขี้ ดีกว่าบ่มี (ป.) เฮ็ดอีหลีจั่งเห็นหีลูกสาวเพิ่น เฮ็ดเล่นเล่นเห็นแต่ซิ่นมัน (ป.) เฮ็ดนาบ่เสียไฮ่ เลี้ยงไก่บ่เสียฮัง (ป.) เฮ็ดบ่ได้ ใช้บ่เป็น เกิดอุบาทว์ (ป.) เฮ็ดให้เป็น เข็นให้ขาด (ป.) หมวดประมาทและไม่ประมาท กันดีกว่าแก้ แฮดีกว่าลั้ว เอาผัวดีกว่าอยู่เปลี่ยว (ป.) เกวียนหล้ม เพราะเพลาหลม (ป.) กลางคืนเป็นนกเต็น กลางเว็นเป็นนกเค้า มื้อเช้าเป็นแมวโพง (ป.) ขี้ดินดากติดหัวเอิ้นว่าหอน (ป.) สิถ่มน้ำลายให้เหลียวเบิ่งป่อง สิเต้นข่วมห่องให้เหลียวเบิ่งหนาม สิถามให้เหลียวเบิ่งหน้า พร้าเข้าอย่าฟันแฮง ของเพิ่นแพงอย่าเข้าใกล้ ได้โชคแล้วอย่ามัวเมา (ป.) ได้ใหม่ลืมเก่า ได้เต่าลืมหมา ได้ปลาลืมแห ได้แพรลืมผ้า ได้หนาลืมหลัง (ป.) ตักแตนบ่สมพอดีดกะดีด นกปีดบ่สมพอบินกะบิน (ป.) เถ้าเสียดาย ตายเสียชื่อ (ป.) เถ้าแต่กาย หัวใจบ่เถ้า (ป.) ไฟไหม้ป่าจั่งเห็นหน้าหนู น้ำถ่วมฮูจั่งเห็นจิหล่อ (ป.) ไม้แก่กว่าหลัว จัวแก่กว่าพระ ไม้ลื่นวา ปลาลื่นฮ้อย เด็กน้อยลื่นผู้ใหญ่ (ป.) มัวเมาไห้นำผีตายบ่เป็นประโยชน์ ไห้ต่อหม้อกระเบื้องยังสิได้คั่วขอ (ป.) ไม้บ่ทันแทกด้ามอย่าได้อ่าวฮอนตัด เกรงบ่เถิงภายลุนสิโพดมือเมือหน้า (ป.) แมงวันเขียวตายย้อนขี้ สาวผู้ดีตายย้อนอ่ง (ป.) ไม้อ่อนบ่ห่อนหัก (ป.) ยามยากคึดเถิงนาย ยามตายคึดเถิงพระ (ป.) หล้มบาดจอด ตาบอดบาดเถ้า คางบ้ำบาดสิตาย (ป.) ไวหลายถืกมอง วองหลายถืกข่าย (ป.) เว้าจอดจอด บ่ฮอดกะฮ้าน (ป.) สี่ตีนยังฮู้พลาด นักปราชญ์ฮู้หลง หงษ์คำถืกบ้วง ควายเถ้าถืกไถ (ป.) สนุกอย่านอน เมียวอนอย่ายิน เฮ็ดกินอย่าคร้าน เข้าบ้านอย่าอาย เห็นผีตายอย่าขี้เดียด (ป.) ใหญ่ย้อนกินเข้า เถ้าย้อนเกิดหลายปี (ป.) หูหนวกเว้าสามหาว ตาบอดเว้าแส่วดาว (ป.) อยู่ป่าอย่าท้าเสือ ขี่เฮืออย่าท้าเงือก (ป.) อย่าหาเหาเพิ่นมาใส่หัวโต (ป.) เฮ็ดนาเหมิดปี ไฟไหม้เล้าเข้า (ป.) คลิกไปดู หมวดเบ็ดเตล็ด ก่อนหน้า ต่อไป
เนื้อหาที่เพิ่มเติมเข้ามาใหม่ล่าสุด เทศกาลงานบุญประเพณีอีสาน (เมษายน ๒๕๖๔) ขุนทึง : ตำนานหนึ่งของกรุงศรีสัตตนาคนหุต น้องหนาวใจดีกลับมาเยี่ยม นายทัศน์ กระยอม นายปริญญา นาเมืองรักษ์
เนื้อหายอดนิยม (มีคนอ่านมากสุด) ตำนานนกหัสดีลิงค์ ผักพื้นบ้านอีสาน : สุดยอดสมุนไพรในครัวเรือน รู้จักกับภาคอีสานของไทย ผญา สุภาษิต และคำสอย คำกล่าวผูกแขนต่างๆ