พงษ์ศักดิ์ จันทรุกขา

พงษ์ศักดิ์ จันทรุกขา

ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทยลูกทุ่ง)

พงษ์ศักดิ์ จันทรุกขา (ชื่อเดิม นายสงคราม) เกิดเมื่อวันที่ 21 ธันวาคม พ.ศ.2479 ที่บ้านดอนใหญ่ อ.ศรีเมืองใหม่ จ.อุบลราชธานี เป็นบุตรนายสุขุม - นางแดง จันทรุกขา จบประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนอุบลวิทยากร อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี มัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนอุบลวิทยากร (วัดมณีวนาราม) อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ได้รับปริญญามหาบัณฑิตกิตติมศักดิ์ ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาดนตรีศึกษา จากมหาวิทยาลัยราชภัฎอุบลราชธานี

ประสบการณ์ทำงานของครูพงษ์ศักดิ์ เริ่มจากทำงานที่ โรงเรียนอุบลวิทยากร พ.ศ. 2498 - 2500 เริ่มประพันธ์เพลง ตั้งแต่ พ.ศ.2510 ในนาม พงษ์ศักดิ์ จันทรุกขา เคยเป็นนักพากย์ภาพยนตร์ในนาม "เทพสงคราม" ตั้งแต่ พ.ศ. 2502 - 2512 นักเขียนบทละครวิทยุ เล่นละครวิทยุ ให้กับคณะมิตรมงคล ของครูสวาศดิ์ ไชยนันท์ พ.ศ. 2502 นอกจากนี้ยังเคยสร้างภาพยนตร์ กำกับภาพยนตร์ และเขียนบทภาพยนตร์ เรื่อง "มนต์รักลำน้ำพอง" "ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ " เมื่อปี พ.ศ.2519 - 2523 กำกับภาพยนตร์และเขียนภาพยนตร์ เรื่อง "มนต์รักแม่น้ำมูล" "มนต์รักลูกทุ่ง"

ขอบคุณภาพจาก @earnkhwan_pim

หลังม่านบทเพลงบรมครูพงษ์ศักดิ์ จันทรุกขา - ไทยบันเทิง ThaiPBS

ครูพงษ์ศักดิ์ยังเป็น นักโหราศาสตร์ (หมอดู) ในนาม "ธณวัฒน์" ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2502 - ปัจจุบัน และเคยเป็นนักแสดงภาพยนตร์ เรื่อง "ฟ้าสางที่ฝั่งโขง" ดำรงตำแหน่งประธานชมรม "ศรีเมืองใหม่รวมน้ำใจเอื้ออาทร" ผู้ก่อตั้ง "ลานบ้านลานธรรม" พ.ศ. 2540 และครูพงษ์ศักดิ์ เป็นนักร้องเพลงธรรม ในนาม "เฒ่า ธุลีธรรม" และในพ.ศ.2540 ได้เป็นกรรมการตัดสินการประกวดลำหมอลำซิ่ง ครูได้รับการยกย่องเป็น "ครูภูมิปัญญาไทย" รุ่นที่ 4 จากสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ปี พ.ศ. 2548

ขอบคุณภาพจาก มูลนิธิหนังไทย

ครูพงษ์ศักดิ์ จันทรุกขา ปราชญ์เพลงแห่งอุบล เพลงแรกในชีวิตการเป็นนักแต่งเพลง คือ ดาวบ้านนา แต่งให้กับ สมนึก นิลเขียว นักร้องหนุ่มรูปหล่อเสียงดีจากเมืองเพชรบุรี ซึ่งต่อมาเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น ไพรวัลย์ ลูกเพชร เพลงหวานคลาสสิกผสมกลิ่นอายลิเก และไพรวัลย์ยังร้องเพลงนำในภาพยนตร์เรื่อง มนต์รักลำน้ำมูล ที่ครูพงษ์ศักดิ์เป็นผู้อำนวยการสร้างอีกด้วย

เพลง ทุ่งรัก ของ ศรคีรี ศรีประจวบ ที่ครูพงษ์ศักดิ์แต่งนั้นภาษางดงามมาก จนหลายคนหลงคิดว่าเป็นเพลงของครูไพบูลย์ บุตรขัน ยังมีเพลงอื่นๆ ที่ภาษางดงามมากอีก เช่น เสียงซุงเว้าสาว, ตะวันรอนที่หนองหาน

เพลง สาละวันรำวง ที่ครูแต่งให้กับลูกศิษย์คนสำคัญอย่าง ไวพจน์ เพชรสุพรรณ เป็นเสมือนสะพานเชื่อมวัฒนธรรมสองฝั่งโขง ผ่านบทเพลงก่อนหน้านั้นมีเพลง สาวคนโก้ และ สาวชุมแพ ของขุนพลเพลงเมืองสุพรรณท่านนี้ด้วย

อีสานบ้านเฮา - เทพพร เพชรอุบล

ส่วนเพลง อีสานบ้านของเฮา นั้นครูพงษ์ศักดิ์ประมวลความเป็นภาคอีสาน ทั้งวัฒนธรรมการอยู่การกิน การประกอบอาชีพ เรียกว่าได้บรรยากาศอีสานครบถ้วนสมบูรณ์เลยทีเดียว เมื่อบวกกับเสียงร้องโทนสนุกสนานรื่นเริง ของ เทพพร เพชรอุบล ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ทำให้เพลงนี้มีมนต์เสน่ห์ยิ่งนัก จากเพลง “อีสานบ้านของเฮา” สำทับความเป็นอีสานตามมาด้วยเพลง ลำนำอีสาน

ลำน้ำอีสาน - มนต์แคน แก่นคูณ

นอกจากนี้ยังมีเพลงดังข้ามยุคสมัยเป็นอมตะไม่ว่าจะเป็นเพลง รอรักใต้ต้นกระโดน ของ ดาว บ้านดอน ด่วน บขส., แคร์ด้วยหรือน้อง, ดอกอ้อริมโขง, อดีตรักทุ่งอีสาน ของ สนธิ สมมาตร รักร้าวหนาวลม ของ บรรจบ เจริญพร ร้องแก้กับ ผ่องศรี วรนุช, เพลง รักลาอย่าเศร้า, คำหมอบอก ของ พรสวรรค์ ลูกพรหม ดวงใจคนจน, หนาวเดือนห้าแล้งเดือนหก ให้กับ รังษี บริสุทธิ์ ฯลฯ

การสร้างสรรค์ผลงาน ผลงานการประพันธ์เพลงที่ได้รับความนิยมระดับชาติ หลายเพลง เช่น สาละวันลำวง สาวชุมแพ ตะวันรอนที่หนองหาน รักร้าวหนาวรม ทุ่งรัก สาวอุบลรอรัก อีสานบ้านเฮา รอรักที่ต้นกระโดน ด่วน บ.ข.ส. ดอกจานบาน ฯลฯ ซึ่งเพลงเหล่านี้ได้สร้างนักร้องโด่งดังในระดับประเทศ เช่น ไพรวัลย์ ลูกเพชร ศรคีรี ศรีประจวบ รุ่งเพชร แหลมสิงห์ เทพพร เพชรอุบล สนธิ สมมาตร ไวพจน์ เพชรสุพรรณ เป็นต้น

ขอบคุณภาพจาก มติชนออนไลน์

เกียรติคุณและรางวัลที่ได้รับ

• รางวัลสุพรรณหงส์ ประเภทผู้ประพันธ์เพลงยอดเยี่ยมเรื่อง "ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่" จากสมาคมภาพยนตร์ไทย
• รางวัลเพลงลูกทุ่งดีเด่น "กึ่งศตวรรษลูกทุ่งไทย" จากเพลง "สาละวันรำวง" จากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
• ศิลปินดีเด่นสาขา ศิลปะการแสดง จังหวัดอุบลราชธานี
• ปริญญาศิลปศาสตร์มหาบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาดนตรี (การแต่งเพลง) จาก มหาวิทยาลัยราชภัฎอุบลราชธานี
• ได้รับการเชิดชูเกียรติเป็น "ศิลปินมรดกอีสาน สาขาวรรณศิลป์ (ประพันธ์เพลงลูกทุ่ง)" ประจำปีพุทธศักราช 2550 จาก มหาวิทยาลัยขอนแก่น

ขอบคุณภาพจาก มติชนออนไลน์

"ปราชญ์แห่งอีสาน" ครูพงษ์ศักดิ์ จันทรุกขา เข้าโรงพยาบาลหลังมีอาการเหนื่อยหอบ ต้องให้ออกซิเจนตลอดเวลา เจ้าตัวกำลังใจดี จรดปากกาเขียนหนังสือเล่มแรกในชีวิต "หอมดอกผักกะแญง" ระบุไม่ใช่แค่หนังสือประวัติ-ผลงาน แต่เป็นคู่มือที่ให้คนนำมาใช้ได้จริง

div align="center">
ขอบคุณภาพจาก คมชัดลึกออนไลน์

"ขอบคุณหมอและพยาบาลที่ดูแลรักษาอาการป่วยให้ครูเป็นอย่างดี ทำให้มีกำลังใจมาก ซึ่งรู้สึกดีขึ้นบ้าง ครูเขียนหนังสือไว้เล่มหนึ่งชื่อ "หอมดอกผักกะแญง" ซึ่งเป็นการเขียนหนังสือครั้งแรกในชีวิตครู หนังสือเล่มนี้ครูรวบรวมผลงานทั้งหมดอย่างละเอียด ซึ่งไม่ใช่เป็นเพียงอัตชีวประวัติของนักแต่งเพลงคนหนึ่งเท่านั้น หากแต่เป็นคู่มือที่คนทั่วไปสามารถนำไปใช้ในการต่อสู้ และดำเนินชีวิตได้เป็นอย่างดี ซึ่งพิมพ์ออกจำหน่ายจำนวน 1,000 เล่มเท่านั้น ราคาเล่มละ 295 บาท โดยวางจำหน่ายไปได้บ้างแล้ว ที่ร้านซีเอ็ดบุ๊ค มารับไปวางจำหน่ายให้แล้ว ก็อยากจะฝากหนังสือเล่มนี้ไว้ให้คนทั่วไปได้งานและศึกษา"

ขอบคุณภาพจาก star-album

ขอไว้อาลัยแด่ "ครูพงษ์ศักดิ์ จันทรุกขา" ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทยลูกทุ่ง - ประพันธ์เพลง) ประจำปี พ.ศ.2557 เสียชีวิตแล้วอย่างสงบ ขณะมีอายุได้ 79 ปีด้วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ซึ่งญาติได้พาเข้ารับการรักษาหลังมีอาการเหนื่อยหอบ ต้องให้ออกซิเจนตลอดเวลา เมื่อวันที่ 28 สิงหาคม ที่ผ่านมา จนมาเสียชีวิตลงอย่างสงบเมื่อเวลา 18.45 น.ของวันที่ 1 กันยายน 2558

ประวัติคุณพ่อพงษ์ศักดิ์ จันทรุกขา ในวันพระราชทานเพลิงศพ ที่วัดเลียบ อุบลราชธานี